Co-ouderschap

Het woord zegt het al een beetje, hiervan is sprake wanneer beide ouders het ouderschap op zich nemen. Co-ouderschap houdt in dat de ouders de zorg- en opvoedingstaken na de scheiding min of meer gelijk verdelen. De kinderen wonen zowel bij de vader als de moeder en brengen hier ook ongeveer evenveel tijd door.

Wanneer is er sprake van co-ouderschap?

Zoals hierboven ook al beschreven is, is er sprake van co-ouderschap als beide ouders in gelijke mate de zorg- en opvoedingstaken op zich nemen. Maar er hoeft niet altijd sprake te zijn van een gelijke verdeling, er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van co-ouderschap wanneer de kinderen 40 procent van de tijd bij de vader doorbrengen en 60 procent bij de moeder. Een gelijke verdeling is dus geen vereiste, wat wel belangrijk is, is dat het reëel is. Als een van beide ouders meer werkt dan de andere ouder, ligt het voor de hand dat de kinderen meer tijd bij de ouder doorbrengen die minder werkt.

Wanneer is co-ouderschap mogelijk?

Wie co-ouderschap overweegt, moet beseffen dat goed overleg hierover van groot belang is. Omdat de ouders beiden ongeveer evenveel tijd met de kinderen doorbrengen, is het belangrijk dat beide ouders goede afspraken maken over de gezamenlijke opvoeding en huisregels, bijvoorbeeld over het maken van huiswerk. Een slechte communicatie en verstandshouding komt het kind in ieder geval niet ten goede, omdat dit een goed overleg over bijvoorbeeld het huiswerk in de weg zal staan. Het regelen van je scheiding door middel van mediation draagt in de meeste gevallen, wanneer beide partijen hier vrijwillig aan deelnemen, bij aan een goede verstandshouding tussen de ouders.

En de kinderen dan?

Om co-ouderschap te laten werken is het ook belangrijk om te bedenken of co-ouderschap werkt voor jouw kinderen. Het ene kind vindt het heel prettig om veel tijd met beide ouders door te brengen, terwijl een ander kind hier veel moeite mee kan hebben. Dat een kind dit moeilijk vindt kan bijvoorbeeld komen doordat het kind het vermoeiend vindt om steeds te moeten wisselen tussen het huis van papa en het huis van mama. Maar het kan ook zo zijn dat het kind liever bij de ene ouder is, omdat een van de ouders bijvoorbeeld al samenwoont met een nieuwe partner, met eventueel andere kinderen, waarmee jouw kind bijvoorbeeld niet zo goed overweg kan. Wanneer een kind het niet prettig vindt om veel tijd door te brengen bij een van de ouders, is het belangrijk om te luisteren naar het kind en om een oplossing te bedenken waardoor het kind nog wel in contact blijft met de andere ouder. Ook is het belangrijk om te achterhalen wat precies de reden is dat het kind niet graag naar de andere ouder wil.

Wat wanneer een van de ouders geen co-ouderschap wilt?

Wanneer een van de ouders geen co-ouderschap wilt, zit er niks anders op dan een andere omgangsregeling te bedenken. Co-ouderschap kan namelijk niet zomaar worden afgedwongen. Uit voorgaande rechtszaken blijkt dat co-ouderschap alleen kan worden afgedwongen wanneer er aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• Er moet sprake zijn van een goede ouderschapsrelatie
• Er moet sprake zijn van wederzijds respect
• Er moet sprake zijn van goede afstemming en communicatie tussen beide ouders

In de praktijk blijkt dus dat co-ouderschap zelden kan worden afgedwongen bij de rechter. Wanneer een van de partners co-ouderschap moet afdwingen, neemt men namelijk automatisch de conclusie dat er niet is voldaan aan bovenstaande voorwaarden.

Verdeling van de kosten

In tegenstelling van wat je misschien zou denken, is co-ouderschap niet in de wet geregeld maar kan er toch een alimentatieverplichting ontstaan bij co-ouderschap. Er zijn verschillende kosten, namelijk de kosten voor het huishouden en de verblijfsoverstijgende kosten. Onder de kosten voor het huishouden vallen onder andere: woonlasten, boodschappen, elektriciteit, etc. Bij verblijfsoverstijgende kosten moet je denken aan kosten voor: kleding, sportclubs, verjaardagen, opleiding/scholing, etc. Ouders moeten zelf afspraken maken over de verdeling van deze kosten. 

Meestal verdelen de ouders de kosten naar rato van het aantal dagen dat het kind in elk van de huishoudens verblijft. De verblijfsoverstijgende kosten worden betaald van een gezamenlijke bankrekening waarop beide ouders naar rato van hun draagkracht geld op storten voor de verblijfsoverstijgende kosten en vaak ook de kinderbijslag.

Kinderbijslag, kindgebonden budget en andere tegemoetkomingen.

Hoewel de kinderen feitelijk om en om op twee verschillende adressen wonen, mogen ze maar op een adres worden ingeschreven in de basisadministratie bij de gemeente. Dit heeft ook gevolgen voor tegemoetkomingen van de overheid zoals kindgebonden budget. Voor ouders met meerdere kinderen, kan het verstandig zijn om ieder kind op een ander adres in te laten schrijven bij de gemeente. Dit klinkt misschien vreemd, maar hierdoor kunnen beide ouders in aanmerking komen voor financiële tegemoetkomingen. Wanneer ouders maar een kind hebben, is het verstandig om het kind in te laten schrijven op het adres van de ouder met het minste inkomen. Er zijn vanuit de overheid verschillende soorten tegemoetkomingen, maar het verschilt per tegemoetkoming of een of beide ouders er recht op hebben. Daarnaast speelt inkomen een rol bij de vraag of men recht heeft op een tegemoetkoming. Om een overzicht te krijgen van de verschillende tegemoetkomingen zullen we deze hieronder opsommen:

• Kinderbijslag

De Sociale verzekeringsbank (SVB) betaalt de kinderbijslag uit en indien dit gewenst is krijgen beide ouders ieder de helft van de kinderbijslag bij co-ouderschap.

• Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget wordt uitgekeerd door de Belastingdienst, de Belastingdienst kan het budget wel verdelen over beide ouders. Voorwaarde is wel dat zij twee of meerdere kinderen hebben en dat er sprake is van co-ouderschap.

• Heffingskorting

De belastingdienst betaalt heffingskorting uit aan werkende ouders. Het betreft de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Bij co-ouderschap kunnen werkende alleenstaande ouders allebei de inkomensafhankelijke combinatiekorting aanvragen.

• Huurtoeslag

Een kind kan maar bij een ouder staan ingeschreven in de basisadministratie, maar om huurtoeslag te krijgen mag de andere ouder het kind wel meetellen bij het huishouden. Voorwaarde hiervoor is dat beide ouders een ondertekende verklaring co-ouderschap aan de Belastingdienst kunnen laten zien. De belastingdienst beoordeelt sinds 1 januari 2021 het co-ouderschap op een dusdanige manier dat er sprake is van co-ouderschap als het kind in n een herhalend ritme in totaal minimaal 156 dagen per kalenderjaar bij elke ouder is. Hiervoor kunnen ook dagdelen bij elkaar worden opgeteld. Dit komt bijvoorbeeld neer op 3 dagen per week. Is niet het hele jaar sprake van co-ouderschap, maar wel minimaal 6 maanden? Dan wordt de 156-dageneis naar de tijd herrekend. ( zie hiervoor ook de site van de belastingdienst).

Conclusie

Co-ouderschap is in sommige gevallen een mooie oplossing voor de kinderen. Voorwaarde hiervoor is wel dat beide ouders goed met elkaar kunnen blijven overleggen na de scheiding, alleen op deze manier is co-ouderschap gunstig voor de kinderen. Om deze reden kan co-ouderschap ook niet worden afgedwongen bij de rechtbank. Co-ouderschap is dus alleen mogelijk wanneer beide ouders dit willen.